Gmina Pomiechówek

Gmina Pomiechówek położona jest w powiecie nowodworskim, w odległości 42 kilometrów od Warszawy i 9 km od stolicy powiatu - Nowego Dworu Mazowieckiego. Powierzchnia gminy Pomiechówek wynosi 102,66 km2 (według stanu na dzień 1.01.2007). Obszar gminy zamieszkuje 8767 osób (stan na 31.12.2006 r.), co kształtuje gęstość zaludnienia na poziomie 83 mieszkańców na km2.

W podziale administracyjnym Gminy wyodrębniono 26 sołectw (Błędowo, Błędówko, Brody-Parcele, Bronisławka, Cegielnia-Kosewo, Czarnowo, Falbogi Borowe, Goławice Drugie, Goławice Pierwsze, Kikoły, Kosewko, Kosewo, Nowe Orzechowo, Nowy Modlin, Pomiechowo, Pomiechówek, Pomocnia, Stanisławowo, Stare Orzechowo, Szczypiorno, Śniadówko, Wola Błędowska, Wójtostwo, Wólka Kikolska, Wymysły, Zapiecki).
Według regionów fizyczno-geograficznych gmina znajduje się w obszarze Nizin Środkowopolskich na Nizinie Mazowieckiej, głównie w jej części północnej, zwanej Niziną Północnomazowiecką, na pograniczu z Niziną Środkowomazowiecką. Gmina położona jest pomiędzy Wkrą i Narwią, które łączą się w jej granicach i sąsiaduje z gminami: Serock (powiat legionowski) - od wschodu, Zakroczym; od zachodu, Wieliszew - od południa (powiat legionowski), Nasielsk - od północy oraz Nowy Dwór Mazowiecki - od strony południowo-zachodniej.

Wójtem Gminy Pomiechówek jest Dariusz Tomasz Bielecki
Siedziba Urzędu Gminy: 05-180 Brody-Parcele
ul. Szkolna 1a
tel. 22 765-27-24, faks 22 765-27-10

Przyroda i rolnictwo

Znaczna część obszaru gminy (około 80%) to obszar chronionego krajobrazu. W gminie Pomiechówek poza obszarem chronionego krajobrazu znajdują się tylko grunty w sołectwach Wymysły, Cegielnia - Kosewo, Kosewo, Modlin Nowy, Wójtostwo, Zapiecki i zachodnia część Woli Błędowskiej. Dodatkowo o wysokiej wartości środowiska przyrodniczego w wymienionej strefie decydują dwie łączące się struktury przyrodnicze, a mianowicie dolina dolnej Narwi i dolina dolnej Wkry oraz rola jaką spełniają w sieci ekologicznej ECONET. Na terenie gminy znajdują się dwa rezerwaty przyrody: a) rezerwat leśny ?Pomiechówek" powierzchnia całkowita rezerwatu - 18,6 ha, b) rezerwat przyrody ?Dolina Wkry" o powierzchni 23,78 ha, zaakceptowany w listopadzie 2007 przez Komisję Europejską jako specjalny obszar ochrony siedlisk Natura 2000 o kodzie PLH140005. Obejmuje on obszar lasu o powierzchni 17,35 ha w Leśnictwie Pomiechówek oraz odcinek rzeki Wkry pomiędzy wsiami Szczypiorno i Kosewko o długości 1,1 km i powierzchni doliny - 6,43 ha. Wiele spośród 127 gatunków ptaków spotykanych w dolinie Wkry, to gatunki zagrożone wyginięciem, m.in. derkacz, występujący na łąkach w Dolinie Pomiechowskiej, zimorodek, rycyk, żuraw, bocian czarny, a z ptaków drapieżnych ? bardzo nielicznie gniazdujący w Polsce błotnik stawowy i łąkowy. Również nocny ptak drapieżny ? sowa uszata - upodobał sobie łąki i pola w okolicach Pomiechówka, zaś lasy stanowią schronienie puszczyka. Jedną trzecią powierzchni gminy ? blisko 3000 ha zajmują lasy. Lasy w obrębie Pomiechówka miały niegdyś charakter puszczański. Obecnie istniejące lasy są już w przeważającej mierze sadzone przez ludzi. Zaledwie 4% powierzchni stanowią liczące 100 a nawet 160 lat lasy zbliżone do naturalnych. Także unikatowe skrawki dawnej puszczy znaleźć można głównie w leśnictwie Pomiechówek. O swoistym uroku Pomiechówka stanowią także rozległe obszary łąk w starorzeczach Wkry i Narwi. Te piękne, unikalne w skali kraju środowiska trawiaste i turzycowe, zespoły szuwarowe, chroniące brzegi rzek i małych, rozsianych wśród łąk, oczek wodnych, stanowią schronienie dla wielu gatunków ptaków. Na podmokłych terenach Doliny Pomiechowskiej, w pobliżu ujścia Wkry do Narwi, zachowały się urokliwe fragmenty starorzeczy. Tzw. stara Narew tworzy meandry wśród otaczających łąk i pastwisk. Ewenementem na tym obszarze Mazowsza (uważanym za bezjeziorny) jest jezioro w Błędowie ? Pomocnia. Różnorodne zbiorowiska roślinne stanowią doskonałe środowisko życia dla rozmaitych gatunków zwierząt, m. in. dla 29 gatunków ssaków, w tym 12 chronionych. Zabytkowe forty stanowią wymarzone "jaskinie", w których bytuje aż 8 gatunków nietoperzy. W lesie spotkać można sarny, dziki, a nawet łosie, zaś spośród zwierząt mięsożernych ? borsuka, kunę leśną czy lisa. Z kolei nad brzegiem rzeki w starorzeczach Narwi, pojawia się piżmak i karczownik.

Tło historyczne

Historycznie najstarszą częścią Pomiechówka jest Pomiechowo. Dawna nazwa Pomiechow- Pomnychów może pochodzić od miejsca pochówku ? starosłowiańskiego cmentarzyska w Świętym Gaju, który prawdopodobnie znajdował się na nadrzecznej skarpie w miejscu, gdzie później zlokalizowany został kościół katolicki. W 1065 r. Pomnychów został nadany klasztorowi benedyktynów z Modlina. W XIV w. Pomnichów wchodził w skład Distriktum Zakroczymskiego i był we władaniu Książąt Mazowieckich. W wieku XVI przez Pomiechówek przebiegały dwa ważne szlaki handlowe: Zakroczym ?Psucin -Nasielsk i Zakroczym-Serock z przeprawą przez Wkrę w Szczypiornie. Okolice Pomiechówka były widownią zaciętych walk pomiędzy wojskami francuskimi i rosyjskimi podczas kampanii napoleońskiej w 1806 r. Jedna z bitew tej kampanii ? 23 grudnia 1806 r. rozegrała się pod Czarnowem. W XIX w. wzrosło znaczenie młodszej części miejscowości ? Pomiechówka. Został tu wybudowany III Fort, należący do wewnętrznego pierścienia obronnego odległej o 5 km Twierdzy Modlin. W 1887 r. Pomiechowo należało do gmin średniej wielkości. Znajdował się tutaj kościół katolicki, cerkiew prawosławna, ewangelicki dom modlitewny, urząd leśny, urząd gminy i sąd, 11 karczm, a także duże przedsiębiorstwa: fabryka zapałek, fabryka odlewów żelaznych, 2 cegielnie oraz młyn wodny i 5 wiatraków. Działało 6 szkół, istniała też stacja kolei żelaznej. Tuż przed I wojną światową zostały zbudowane forty 24 należące do zewnętrznego pierścienia Twierdzy Modlin. Jednym z epizodów wojny polsko-rosyjskiej była tzw. bitwa nad Wkrą, która rozegrała się 15 sierpnia 1920 r. na korzyść wojsk polskich. Podczas II wojny światowej w jednym z fortów mieściły się kolejno: więzienie, obóz przesiedleńczy, obóz ? getto dla ludności żydowskiej, wreszcie więzienie policyjne.

Obiekty związane z kulturą

Na terenie gminy znajduje się kilka cmentarzy z różnych okresów historii miejscowości: cmentarz parafialny w Pomiechowie, cmentarz prawosławny w Nowym Modlinie, cmentarz protestancki w Nowym Modlinie, cmentarz wojskowy w okolicach XVI Fortu, cmentarz w Kikołach (groby rosyjskie, niemieckie.) Dominującą rolę w rozwoju kultury w gminie Pomiechówek odgrywa Gminny Ośrodek Kultury, który zajmuje się szeroko pojętą edukacją kulturalną. Przy GOK działają zespoły wokalne (?Promyki? ?Skrzaty?, ?Tęcza? i ?Wiolinki?), wokalno ? taneczne. Prowadzone są nauki gry na instrumentach (?Zespół Instrumentalny?), zajęcia plastyczne i gimnastyczne. W ośrodku kultury organizowane są wystawy malarstwa i fotografii oraz spotkania ze znanymi ludźmi Przy GOK-u działa także Klub Seniora oraz Towarzystwo Miłośników Pomiechówka. Gminny Ośrodek Kultury jest głównym organizatorem corocznie obchodzonego święta gminy, w ramach którego odbywają się gry i zabawy sportowe i występy artystyczne. Na terenie gminy działa gminna Biblioteka Publiczna w Pomiechówku oraz Filia Biblioteczna w Kosewie.